Οι μαθητές/μαθήτριες της Β’ Γυμνασίου, που συμμετείχαν στο e-twinning πρόγραμμα “Bullying: A look Inside”, καθόλη τη διάρκειά του, δούλευαν άλλοτε σε ομάδες και άλλοτε ατομικά υπό την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών που συντόνισαν τη δράση. Μεταξύ των ποικίλων έργων που παρήγαγαν, προέβησαν σε μία συγκριτική μελέτη των αποτελεσμάτων του κοινού ερωτηματολογίου που μοιράστηκε σε 6 χώρες και 7 σχολεία συνολικά. Τα κυριότερα ευρήματα που αξίζουν αναφοράς είναι τα ακόλουθα:
- Μαθητές και μαθήτριες του 1ου Γυμνασίου της Χίου θεωρούν, μόνο σε ποσοστό 50%, την ύπαρξη πρόθεσης ως ένα από τα κύρια στοιχεία μιας πράξης για να θεωρηθεί «σχολικός εκφοβισμός». Ομοίως, τα 2/3 των μαθητών/μαθητριών από σχολικές μονάδες της Πορτογαλίας, της Κροατίας και της Τουρκίας θεωρούν σημαντικό στοιχείο μιας εκφοβιστικής πράξης την επαναληπτικότητα. Η πλειοψηφία των παιδιών από όλες τις συμμετέχουσες χώρες αναγνωρίζουν τη σωματική βία ως περιστατικό βίας/εκφοβισμού. Ωστόσο, από τις απαντήσεις που δόθηκαν, διαπιστώθηκε ότι οι μαθητές/τριες δεν αντιλαμβάνονται στο σύνολό τους ποια άλλα περιστατικά θεωρούνται «σχολικός εκφοβισμός» και ποια είναι τα χαρακτηριστικά του.
- Πολλά κορίτσια από την Τουρκία και την Πορτογαλία (πόλη Montijo) είπαν ότι δεν αισθάνονται ασφάλεια στο σχολείο λόγω της κακής συμπεριφοράς των συμμαθητών τους και κατά συνέπεια το σχολικό περιβάλλον είναι αρνητικό. Επιπλέον, τα περισσότερα αγόρια και κορίτσια στη Σερβία επέλεξαν να μην απαντήσουν αν νιώθουν ασφάλεια στο σχολείο και πώς είναι το σχολικό περιβάλλον, κάτι που ίσως και να υποδηλώνει μια υποβόσκουσα ανασφάλεια.
- Η πλειοψηφία των αγοριών και των κοριτσιών στην Ελλάδα, στην Τουρκία, στην Κροατία, στη Βουλγαρία και στην Πορτογαλία δεν έχουν βιώσει εκφοβισμό. Αντιθέτως, αγόρια και κορίτσια στη Σερβία έχουν βιώσει εκφοβισμό κάποιες φορές. Σε όσους/όσες βίωσαν κάποιο περιστατικό εκφοβισμού, αυτό έλαβε χώρα κυρίως στο προαύλιο του σχολείου τους ή/και στην τάξη κατά την ώρα του μαθήματος. Τα αγόρια στη Σερβία ανέφεραν τις τουαλέτες ως τον κύριο χώρο εκδήλωσης εκφοβιστικών συμπεριφορών.
- Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών/μαθητριών από όλες τις χώρες ανέφεραν ότι δεν έχουν πέσει ποτέ οι ίδιοι θύματα βίας/εκφοβισμού από εξωσχολικούς ή δεν έχουν γίνει μάρτυρες τέτοιων γεγονότων. Αυτό υποδεικνύει τον χώρο του σχολείου και τους ίδιους τους συμμαθητές/συμμαθήτριες ως τους κύριους υπαίτιους για τα λίγα, σε γενικές γραμμές, περιστατικά εκφοβισμού.
- Οι μαθητές/τριες από τις περισσότερες χώρες δήλωσαν ότι δεν έχουν αντιληφθεί αν κάποιος/α συμμαθητής/τριά τους έχει πέσει θύμα εκφοβισμού ή βίας από άλλα παιδιά του σχολείου. Ωστόσο, στη Σερβία, τα περισσότερα αγόρια και κορίτσια είπαν ότι έχουν υπάρξει αυτόπτες ή/και αυτήκοοι μάρτυρες εκφοβισμού μερικές φορές ή ακόμα και συχνά. Παρατηρήθηκε επίσης ότι στην Πορτογαλία (πόλη Montijo), στη Βουλγαρία και στη Σερβία, πολλά κορίτσια είδαν το περιστατικό αυτό μέσα στην τάξη κατά την ώρα του μαθήματος.
- Όσον αφορά στον ποιον απευθύνθηκαν όταν βίωσαν περιστατικό βίας είτε ως θύματα είτε ως παρατηρητές, οι περισσότεροι μαθητές/περισσότερες μαθήτριες από όλες τις χώρες δήλωσαν ότι ανέφεραν το περιστατικό στους γονείς τους, αν και οι μαθητές/μαθήτριες στη Βουλγαρία είπαν ότι το ανέφεραν στους εξωσχολικούς τους φίλους. Επιπλέον, στην ερώτηση σε ποιον θα απευθυνόσουν αν βίωνες περιστατικό βίας είτε ως θύμα είτε ως παρατηρητής,τα περισσότερα παιδιά ανέφεραν ότι θα μιλούσαν στους γονείς τουςμε εξαίρεση τα αγόρια από την Τουρκία που δήλωσαν ότι θα απευθύνονταν στους συμμαθητές τους. Αξιοσημείωτο επίσης είναι το γεγονός ότι οι επιλογές «υπεύθυνος καθηγητής» και «διευθυντής» είχαν χαμηλά ποσοστά σε όλες τις χώρες.
- Κορίτσια από την Ελλάδα και την Πορτογαλία (πόλη Montijo) διακατέχονται από συναισθήματα θυμού και συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο στους/στις συμμαθητές/τριές τους που εμπλέκονται σε περιστατικά εκφοβισμού ως θύτες. Τα αγόρια από την Πορτογαλία (πόλη Maia) νιώθουν θλίψη και θυμό. Αντίθετα, τα αγόρια από τη Σερβία νιώθουν θυμό και αδιαφορία.
Τα κορίτσια από την Τουρκία νιώθουν θλίψη και αγωνία απέναντι στους/στις συμμαθητές/τριες τους που εμπλέκονται σε περιστατικά εκφοβισμού ως θύματα. Τα κορίτσια από την Κροατία νιώθουν φόβο όταν εμπλέκονται σε τέτοιες καταστάσεις. Ομοίως, ένα μεγάλο ποσοστό μαθητών από τη Βουλγαρία και την Ελλάδα αντιμετωπίζουν αυτές τις περιπτώσεις νιώθοντας κυρίως θυμό και θλίψη.
Τα κορίτσια από την Τουρκία αισθάνονται επίσης αγωνία και θλίψη απέναντι στους/στις συμμαθητές/τριες τους που εμπλέκονται σε περιστατικά εκφοβισμού ως παρατηρητές ενώ τα κορίτσια από την Πορτογαλία (πόλη Montijo) αισθάνονται περισσότερο θυμό παρά αγωνία. Τα αγόρια από Σερβία και Βουλγαρία νιώθουν κυρίως αδιαφορία και θυμό.
- Αναφορικά με το τι θα έκαναν εάν συναντούσαν μπροστά τους έναν νταή μαθητή, σχεδόν όλα τα παιδιά είπαν ότι θα κρατούσαν αποστάσεις από εκείνον, με εξαίρεση τα κορίτσια από το Montijo της Πορτογαλίας και τα αγόρια από τη Βουλγαρία που είπαν ότι θα προσπαθούσαν να μιλήσουν στον θύτη και να τον προσεγγίσουν.
- Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αγόρια και κορίτσια δήλωσαν ότι δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ βία και αναφορικά με τον κύριο λόγο που προέβησαν σε τέτοιες ενέργειες, όσοι δήλωσαν ότι έχουν χρησιμοποιήσει βία, ήταν η πίεση των συμμαθητών/τριών τους.
- Αναφορικά με τη στάση του σχολείου απέναντι στον θύτη, οι μαθητές/μαθήτριες από την Πορτογαλία (πόλη Montijo), την Ελλάδα, την Τουρκία, την Κροατία καθώς και τα αγόρια της Σερβίας πιστεύουν ότι πρέπει να ειδοποιηθούν οι γονείς του θύτη. Ενώ τα αγόρια απαιτούν αυστηρή επίπληξη, τα κορίτσια πιστεύουν ότι η επικοινωνία με τους ψυχολόγους είναι εξαιρετικά σημαντική. Tα κορίτσια από τη Σερβία καταλήγουν επίσης στο συμπέρασμα ότι οι γονείς του θύτη πρέπει να γνωρίζουν τις πράξεις του παιδιού τους. Στη πόλη Maia της Πορτογαλίας, φαίνεται ότι τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια συμφωνούν ότι οι γονείς των θυτών πρέπει να ειδοποιούνται και να εμπλέκονται ψυχολόγοι. Τα κορίτσια από τη Βουλγαρία θεωρούν την επικοινωνία με εξειδικευμένο προσωπικό εξέχουσας σημασίας, ενώ τα αγόρια θεωρούν σημαντική την επιβολή ποινών.
Ως προς τη στάση του σχολείου απέναντι στα θύματα, τα παιδιά όλων των χωρών συμφωνούν στο γεγονός ότι θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα η ενημέρωση των γονέων του θύματος καθώς και η επικοινωνία του με ψυχολόγο.
- Τα κορίτσια στα σχολεία όλων των χωρών πιστεύουν ότι το καλύτερο που μπορεί να γίνει για να υπάρχει ασφάλεια στο χώρο του σχολείου είναι η παρουσία εντός αυτού ψυχοθεραπευτών/ψυχολόγων. Τέλος, τα αγόρια θεωρούν περισσότερο επιβεβλημένη τη συνεχή παρακολούθηση και εφαρμογή του εσωτερικού κανονισμού σε κάθε σχολείο.
